Tesla aangeklaagd wegens manipulatie van kilometerteller: slimme software of misleiding?
Tesla ligt opnieuw onder vuur. In de Amerikaanse staat Californië is een class action-rechtszaak aangespannen tegen de fabrikant van elektrische voertuigen. De aanklacht draait ditmaal om iets ogenschijnlijk basaals, maar potentieel zeer schadelijk: de kilometerteller. Volgens eiser Nyree Hinton zou Tesla de teller opzettelijk laten oplopen om zo eerder onder de garantielimiet uit te komen, met als gevolg dat eigenaren moeten betalen voor reparaties die normaliter onder garantie zouden vallen. De impact hiervan kan verstrekkende juridische en financiële gevolgen hebben voor Tesla – én voor andere EV-producenten die soortgelijke algoritmes gebruiken.
De kern van de zaak: onnatuurlijke stijging in kilometerstand
Hinton kocht in december 2022 een tweedehands Tesla Model Y uit 2020 met een kilometerstand van circa 59.000 kilometer (36.772 mijl). Al snel merkte hij iets opmerkelijks op: ondanks een kort woon-werktraject van gemiddeld 32 kilometer per dag, gaf de Tesla een gemiddelde aan van ruim 115 kilometer per dag. De dagelijkse ritten waren niet veranderd, maar de software deed vermoeden dat er veel meer gereden werd.
Toen de teller de grens van 80.000 kilometer (50.000 mijl) bereikte, verviel de standaardgarantie van Tesla. Precies op dat moment – zo stelt Hinton – begon de kilometerteller ineens realistischer waarden aan te geven. Tot dat punt weigerde Tesla een defect aan de ophanging te vergoeden, onder het mom dat de garantie verlopen was.
Wat maakt deze zaak zo bijzonder?
Tesla gebruikt een algoritme-gebaseerd systeem voor kilometerregistratie, in plaats van traditionele methodes die gebaseerd zijn op wielsensoren of GPS. Dat systeem kijkt naar energieverbruik, rijstijl en andere variabelen. Hierdoor kunnen twee bestuurders met een identieke route toch verschillende kilometerstanden zien.
Tellerfraude blijft een hardnekkig probleem.
In 2024 zijn bij maar liefst 217.901 auto's onlogische kilometerstanden geconstateerd, zo meldt de Vereniging Aanpak Tellerfraude (VAT). Vaak gaat het om auto's waarbij de teller is teruggedraaid. Ernstiger nog zijn zogeheten tellerblokkers, die ervoor zorgen dat de kilometerstand nauwelijks meer oploopt. Deze manipulatie blijft soms onopgemerkt in een NAP-rapport. De politie trof naar schatting dertig van zulke apparaten aan; in vier gevallen besloot de rechter dat de auto uit het verkeer moest worden gehaald en mogelijk vernietigd.
‘Efficiëntie-multiplier’ beïnvloedt meetwaarden: Volgens de aanklacht gebruikt Tesla een variabele rekenfactor waarbij ‘agressief rijgedrag’ (zoals hard optrekken of hoge snelheden) leidt tot een lagere efficiëntie, wat de teller sneller laat oplopen. Voor ‘efficiënte rijders’ gebeurt juist het omgekeerde.
Overschrijding van wettelijke marges: De afwijking in de kilometerteller zou volgens Hinton oplopen tot maar liefst 117% vergeleken met zijn andere voertuigen. Dat overschrijdt ruimschoots de industriestandaard van maximaal 4% afwijking.
Financiële prikkels voor Tesla: Door kilometerstanden kunstmatig te verhogen, bespaart Tesla mogelijk miljoenen aan garantieclaims. Daarnaast kan het kopers sneller richting een verlengde garantieverzekering duwen en heeft het invloed op de restwaarde van het voertuig – wat bij leaseauto’s en inruil een belangrijk punt is.
Extra motivatie voor Tesla: kunstmatig groter bereik: Een bijkomende motivatie voor Tesla om de kilometerstand kunstmatig op te voeren, kan liggen in de perceptie van actieradius. Wanneer een Tesla-gebruiker ziet dat hij op een volle accu meer kilometers ‘aflegt’ dan verwacht, kan dit leiden tot een positiever oordeel over het bereik van de auto. Dit versterkt het imago van Tesla’s efficiëntie en technologische superioriteit – terwijl het bereik in werkelijkheid gebaseerd is op gemanipuleerde data. Deze illusie van een grotere actieradius kan potentiële kopers overtuigen om sneller tot aankoop over te gaan of bestaande eigenaren enthousiaster maken over hun voertuig. Zo dient de opgeblazen kilometerteller mogelijk niet alleen als garantie-ontwijking, maar ook als slimme marketingtool.
Vergelijkbare zaken: Tesla onder vuur
Deze zaak staat niet op zichzelf. Eerder al werd Tesla aangeklaagd wegens overdreven actieradiusclaims. Daaruit bleek dat Tesla intern gebruik maakte van een algoritme om de actieradius rooskleuriger te presenteren dan in werkelijkheid. Ook toen leidde dat tot klachten van consumenten die minder kilometers konden rijden dan beloofd.
Op sociale media delen inmiddels meerdere Tesla-eigenaren soortgelijke ervaringen over "mysterieuze kilometerstijgingen". Hoewel het nog te vroeg is om van een trend te spreken, lijkt er een patroon te ontstaan dat Tesla’s softwarematige aanpak van voertuigdata onder vuur legt.
Juridische implicaties
De rechtszaak van Hinton zou verregaande juridische gevolgen kunnen hebben. Als de rechtbank bepaalt dat Tesla bewust kilometertellers manipuleert om garantieclaims te ontwijken, zou dit niet alleen kunnen leiden tot schadevergoedingen, maar ook tot:
- Een verplichting tot software-updates en herberekening van kilometerstanden.
- Terugbetaling van onterecht geweigerde garanties.
- Beïnvloeding van leasecontracten, aangezien kilometerstanden bepalend zijn voor tarieven en restwaardes.
- Een bredere discussie over de toelaatbaarheid van algoritmische metingen in voertuigen.
Wat betekent dit voor Nederlandse Tesla-rijders?
Ook in Nederland zijn kilometerstanden cruciaal voor onder andere garantie, restwaarde, BPM-aangifte bij import, en leasecontracten. Als blijkt dat Tesla’s methode internationaal wordt toegepast, kunnen er ook hier klachten en rechtszaken volgen. Daarnaast rijst de vraag in hoeverre consumenten überhaupt voldoende inzicht krijgen in hoe hun voertuig deze waarden berekent.
De RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer) accepteert momenteel kilometerstanden zoals gemeld bij onderhoud, maar als blijkt dat deze gebaseerd zijn op variabele algoritmes in plaats van fysieke metingen, kan dit gevolgen hebben voor de registratie.
De overheid heeft het manipuleren van kilometerstanden strafbaar gestelt, dit kan flinke gevolgen hebben.
Kilometerstand manipulatie door Tesla kan een rechtszaak worden met grote gevolgen
De zaak-Hinton is meer dan een conflict over een kilometerteller – het is een confrontatie tussen ouderwetse transparantie en moderne software-logica. Tesla loopt voorop in technologie, maar dat mag niet ten koste gaan van eerlijkheid richting de klant. Als de aantijgingen kloppen, zou dit weleens de aanzet kunnen zijn voor strengere wetgeving rondom softwarematige voertuigdata.
De rechtbank in Californië moet zich nu buigen over de vraag: is dit een ‘slimme innovatie’ of een bewust opgezette strategie om garantiekosten te beperken? Wordt vervolgd.
Lees meer: Autospies, MSN, Autoevolution
